Boons budget kerstaanloop in 9 delen

De afgelopen 9 weken gaf ik in mijn kookcolumn in dagblad Trouw telkens een recept voor een budget en vegan kerst. De recepten kun je naar wens met elkaar combineren tot een betaalbaar en lekker kerstmenu. In dit blog zet ik ze alle negen op een rijtje voor je.

Ik wens je fijne kerstdagen!

Gevulde appel-kaneelbroodjes -ontbijt of brunch

Ingrediënten voor 13 broodjes

Deeg:
• 225 milliliter plantaardige drink (soja, haver, amandel)
• 2 eetlepels suiker
• 2 afgestreken theelepels kaneelpoeder
• 1 zakje gedroogde gist á 7 gram
• 1 theelepel zout
• 400 gram (spelt) bloem
• 1 eetlepel olie
Vulling:
• 375 gram handappels (+/- 3 stuks) bijvoorbeeld Jonagold
• 2 eetlepels suiker
• 2 afgestreken theelepels kaneelpoeder
• 45 gram rozijnen of gedroogde cranberries
• Sap van een halve citroen
• 40 gram walnoten, fijngehakt
Bestrooien:
• 2 eetlepels suiker
• 1 theelepel kaneelpoeder

Bereiding

Begin met het deeg. Verwarm de drink tot lauwwarm. Klop de suiker en de gist erdoor. Laat 10 minuten staan.

Roer zout en kaneel door de bloem, voeg olie en gistmengsel toe. Kneed tot een mooi soepel deeg. Doe in een kom, dek af met een theedoek en laat 45 minuten rijzen op een warme, tochtvrije plek.

Maak ondertussen de vulling. Schil en snij de appels in kleine blokjes. Doe in een pan, voeg suiker, kaneel, rozijnen, citroensap en 3 eetlepels water toe en breng aan de kook. Kook tot een grove moes in +/- 10 minuten. Schep de walnoten erdoor en laat afkoelen.

Kneed het deeg na het rijzen nogmaals door, verdeel in 13 porties van 50 gram. Maak een balletje, druk daar een flinke kuil in en schep er een lepel van de vulling in. Vouw het deeg er behoedzaam overheen, zodat de vulling ingesloten is. (Na het eerste broodje gaat het steeds beter.)

Leg elk broodje met de naad naar beneden, op een met bakpapier beklede bakplaat. Ga door tot alle vulling en deeg tot broodjes zijn gevormd. Bevochtig de bovenkant licht met water, bestrooi met kaneelsuiker. Laat onder een theedoek nog 15 min rijzen.

Verwarm de oven tot 200 graden, bak de broodjes in 20 minuten bruin en gaar.

Toast met doperwt-hangopcrème en geroosterde aubergine -brunch -lunch -voorgerecht -hapje

De sandwich kunt u ook in kleinere porties opdienen: een half stuk toast als voorgerecht serveren of als geroosterde sneetjes stokbrood tijdens oud en nieuw.

Voor de hangop begint u wat eerder. U kunt de componenten goed voorbereiden, maar stel de toast wel op het laatste moment samen.

Ingrediënten voor 6 stuks toast

• 6 sneetjes brood, soort naar keuze
• 200 milliliter sojayoghurt
• 75 gram doperwt uit blik, pot, of diepvries (bij diepvries 5 minuten gekookt)
• ½ theelepel gedroogde oregano
• 30 gram zongedroogde tomaat uit een potje op olie
• peper en zout
• 1 aubergine (ca. 325 g) in blokjes van 1 x 1 cm
• 3 eetlepels olie uit pot van de tomaatjes
• 6 kerstomaatjes in vieren gesneden

Bereiding

Schenk drie uur van tevoren de yoghurt in een koffiefilterzakje dat u in een trechter of koffiefilterhouder zet. Laat in de koelkast uitlekken. Verwarm de oven voor op 200 graden, en bekleed een bakplaat met een vel bakpapier.

Schep de aubergineblokjes om met de olie, peper en zout en verdeel over de bakplaat. Rooster 20 minuten in de oven goudbruin en gaar. Pureer de doperwt, de uitgelekte yoghurt, zongedroogde tomaat, oregano, peper en een snuf zout in een keukenmachine of met de staafmixer tot een fijne crème.

Rooster het brood tot het knapperig en bruin is. Verdeel de doperwtencrème erover, gevolgd door de aubergineblokjes, en schik er bij wijze van kerstversiering wat tomaatstukjes tussen. Dien meteen op.

Soep van kastanjechampignons en zwarte bonen

-voorgerecht -lunch

Ingrediënten voor 4-6 personen

• 2 eetlepels olijfolie
• 2 uien, grof gehakt
• 2 teentjes knoflook, gehakt
• ½ chilipeper, met zaadjes fijngehakt
• 250 gram kastanjechampignons, in plakjes
• 1½ theelepel gedroogde tijm
• 1 klein blikje tomatenpuree
• 1 blik zwarte bonen 400 gram, afgespoeld en uitgelekt
• 1 liter groentebouillon, zelfgemaakt of van een blokje
• peper en zout
Garnering
• 1 tomaat in kleine ½ x ½ cm blokjes gesneden
• 2 eetlepels gehakte peterselie

Bereiding

Verhit de olie in een soeppan met dikke bodem. Fruit de ui, knoflook en chilipeper 5 minuten zachtjes aan, schep regelmatig om. Voeg dan de champignons toe en bak deze al omscheppend 3-5 minuten mee, tot ze kleuren en slinken. Strooi de tijm erover en voeg de tomatenpuree toe. Roer door.

Doe de uitgelekte bonen en de groentebouillon erbij, roer goed door en breng aan de kook. Laat 20 minuten zachtjes koken met het deksel op de pan. Pureer met de staafmixer of in de keukenmachine tot een gladde gebonden soep. Breng die op smaak met peper en eventueel wat zout.

Schep de soep in borden of kommen en garneer met blokjes tomaat en fijngehakte peterselie.

Cranberry-patéballetjes

-voorgerecht -hapje

Vandaag maken we een voorgerechtje waarbij u geen gas(!) gebruikt. Een paté (op basis van bonen) met cranberries, waarvan u balletjes rolt die u door sesamzaadjes rolt, gepresenteerd op een bedje sla met wat toast ernaast. Een geval kleine moeite, groots en heerlijk resultaat. Behalve als voorgerecht is dit ook erg lekker op brood of een toastje, tijdens het aperitief of tijdens oud en nieuw. U kunt de paté drie dagen van tevoren maken of invriezen.

Ingrediënten voor 6-8 personen, of minder personen + voor op brood of toast

• 40 gram gemengde gezouten noten
• 1 blik kidneybonen à 400 g, uitgelekt
• 1 teentje knoflook, in plakjes
• 50 g zongedroogde tomaatjes op olie, fijngesneden
• 1 limoen, uitgeperst
• 1 el olie van de tomaatjes
• 25 g gedroogde cranberries, fijngesneden
• peper en zout
• 4-6 el wit sesamzaad
• 4-6 el zwart sesamzaad
• 1-2 zakjes veldsla

Voor de vinaigrette:
• 4 el olie
• 2 el azijn of citroensap
• 1½ tl mosterd
• peper en zout

Bereiding

Hak de noten fijn in de keukenmachine. Doe de uitgelekte bonen, knoflook, zongedroogde tomaat, limoensap, olie en versgemalen peper in keukenmachine bij de noten. Draai tot een dikke, redelijk gladde puree. Voeg de cranberries toe en meng deze er kort door, zodat ze wat structuur behouden. Laat in de koelkast opstijven.

Maak met behulp van een theelepel balletjes, rol ze met koele handen. Reken op 3-4 balletjes per persoon. Meng de sesamzaadjes in een diep bord, rol de balletjes erdoor tot ze rondom bedekt zijn met sesamzaad.

Verdeel de veldsla over borden, klop de ingrediënten voor de vinaigrette door elkaar, sprenkel over de sla. Verdeel de balletjes erover. Serveer er toast bij.

Stamppot met tuinboon en zoetzure biet

-Hoofdgerecht

Ingrediënten voor 4 personen

Voor de puree:
• 600 g aardappelen, geschild in stukken
• 1 grote pot tuinbonen á 680 g, uitgelekt
• 1 blikje doperwten á 200 g, uitgelekt
• 50 g dille fijngehakt + extra voor garnering (vervang evt. door peterselie)
• 100 ml plantaardige yoghurt
• 1 el plantaardige boter
• zout, peper
Voor de zoetzure bieten:
• 750 g gekookte biet (vacuumpak)
• 1 flinke rode ui, gesnipperd
• 2 el olie
• 1 tl gemberpoeder
• 1 tl gemalen komijn
• 1½ el appelstroop
• 1½ el rode wijnazijn
• 3 el sinaasappelsap
• zout en peper
Voor de miso-walnoot:
• 100 g walnoten, in stukjes gebroken
• 2 el plantaardige boter
• 2 tl lichte miso

Bereiding

U kunt veel voorbereiden. Verwijder het schilletje van de tuinbonen (dubbeldoppen) zodat u de groene binnenkant overhoudt. (Bewaar de schilletjes voor een soep, zie onder).

Puree: kook de aardappelen (kleine stukjes = eerder gaar) in gezouten water 10 minuten. Voeg dan gepelde tuinboon, doperwt en dille toe, breng weer aan de kook en kook nog 5 minuten koken, tot aardappelen gaar zijn, controleer dit. Giet af en stamp met de yoghurt, boter, peper en zout tot een grove puree.

De bieten kunt u eerder maken en kort opwarmen. Verwijder het vel van de bieten en snij ze doormidden. Snij elke helft in dunne partjes. Neem een ruime koekenpan, verhit de olie en fruit de ui 5 minuten. Voeg gember- en komijnpoeder toe, fruit 30 seconden kort mee. Voeg dan appelstroop, wijnazijn en sinaasappelsap toe, roer door en laat al pruttelend binden tot saus. Voeg partjes biet toe, schep goed door en laat 3 minuten meewarmen.

Miso-walnoot: verhit de boter en de miso in een kleine koekenpan op laag vuur, roer tot een saus. Schep de walnoten erdoor en bak 2 minuten al omscheppend op laag vuur. Doe over in een schaaltje en zet apart.

Voor de opmaak: schep puree op een bord (gebruik eventueel een kookring) schep de bieten erover en ernaast. Verdeel de walnoten erover en ernaast, garneer met wat dille.

Restverwerking voor een soep: kook de tuinboonschilletjes met 500 gram aardappelen, een appel en 1 liter groentebouillon. Pureer als de aardappelen gaar zijn. Fruit in koekenpan 1 flinke gesnipperde ui met 1 tl kerriepoeder, 5-8 minuten, schep samen met 5 el plantaardige yoghurt door de soep.

Gouden tagliatelle met wortelsaus en gebraden tijmchampignons

-Hoofdgerecht

Zelfgemaakte volkorenpasta die u kleurt met kurkuma wat zorgt voor een gouden gloed. Schrik niet van het woord zelfgemaakt: het is echt heel eenvoudig, ik leg het u uit. Krijgt u rode vlekken in de hals bij het idee: koop een pak tagliatelle en voeg kurkuma aan het kookwater toe, de saus maakt u wel zelf.

Begin van tevoren met het weken van de cashewnoten. U kunt alle onderdelen goed voorbereiden.

Als u een voor- en nagerecht eet is het (zeker tijdens kerst) voldoende voor 4 personen. En gebruik vooral volkorenmeel anders klopt de verhouding met water niet!

Ingrediënten

Voor de pasta:
• 225 g volkoren (spelt)meel
• (spelt)bloem voor het uitrollen
• 1 tl zout
• 1½ tl gemalen kurkuma
• 140 ml water
• 1 el olijfolie
Voor de romige wortelsaus:
• 1 ui, gesnipperd
• 1 teen knoflook, gehakt
• 150 g wortel (schoon gewicht) in plakjes
• 130 g gekookte kikkererwten, uit pot of blik, uitgelekt
• 55 g ongebrande cashewnoten, minimaal 1 ½ uur in ruim water geweekt, daarna uitgelekt
• 1 el edelgistvlokken
• ¼ tl chilipoeder
• 1 tl tomatenpuree
• ½ tl zout, versgemalen peper, nootmuskaat geraspt
• 100 g diepvriesdoperwten, 3 min gekookt
• 400 g kleine champignons
• 1 el plantaardige boter
• 1 el boter
• 1 tl gedroogde tijm
• peper en zout
Voor de garnering:
• 2 el gehakte peterselie

Bereiding

Pasta maken: Doe volkorenspeltmeel, zout, kurkuma, olijfolie en 140 ml water in de kom van de keukenmachine en kneed tot een deeg. Laat 2 minuten kneden tot zich een bal vormt. (Het kneden kan ook met de hand.) Bewaar afgedekt met plasticfolie in de koelkast, minstens 30 minuten.

Maak ondertussen de saus: doe ui, knoflook en wortel in een pan met licht gezouten water, laat 10 minuten koken tot de wortel zacht is. Giet af, vang het kookvocht op.

Doe het ui-wortelmengsel in de kom van de keukenmachine. Voeg de uitgelekte kikkererwten en cashewnoten, edelgistvlokken, chilipoeder, tomatenpuree, zout, peper, geraspte nootmuskaat en het kookvocht dat u aanvult tot 200 ml, toe. Pureer tot een gladde saus, doe terug in de pan, voeg de uitgelekte doperwten toe. Zet weg tot gebruik.

Terug naar de pasta: bestrooi uw werkvlak royaal met bloem, deel het deeg in tweeën en rol ieder deel uit tot 3 mm dik. Bestrooi telkens royaal met bloem, vouw luchtig op: beide zijden naar binnen, nog een keer dubbel. Snij met een scherp mes linten van 0,5 cm breed. Hang ze over de broekbalk van een kledinghanger of leg ze op een met flink met bloem bestoven theedoek tot gebruik. Bewaar buiten de koelkast om te voorkomen dat de pasta aan elkaar kleeft.

Champignons: wrijf zonodig schoon, laat ze heel. Verhit olie en boter in een koekenpan voeg champignons, tijm en zout en peper toe en braadt al omscheppend bruin in 6-8 minuten.

Warm al roerend de saus op.

Kook ruim gezouten water waaraan u de pasta toevoegt. Laat 2-4 minuten koken, zodra de pasta boven komt drijven is deze gaar. Giet af, schep om met een eetlepel olie en verdeel over vier voorverwarmde borden. Schep de saus erop, verdeel de champignons erover en bestrooi royaal met gehakte peterselie.

Romige, glutenvrije en échte amandelpudding

-nagerecht

Ingrediënten voor 4 personen

• 30 g amandelschaafsel
• 50 g suiker + 2 tl extra om te bestrooien
• 60 g snelkook polenta
• 425 ml amandeldrink, (supermarkt) ongezoet
• snufje zout
• 4 el amaretto likeur
Voor de garnering:
• ijskoude (vegan) slagroom
• 15 g geroosterd amandelschaafsel

Bereiding

Rooster het amandelschaafsel in een droge koekenpan tot goudbruin. Blijf erbij want opeens gaat het hard. Maal de geroosterde amandelen tot grove kruimels.

Meng 50 gram suiker met de polenta in een kommetje. Doe de amandeldrink met een snufje zout in de pan en breng tegen de kook. Voeg al roerend het suiker-polentamengsel toe en breng aan de kook terwijl u blijft roeren. Kook 3 minuten zachtjes door en zet het vuur uit.

Schep de geroosterde gemalen amandelen en de amaretto erdoor en doe de pudding over in met koud water omgespoelde vormpjes. Bestrooi de bovenkant heel licht met suiker (tegen velvorming) en laat afkoelen. Zet eenmaal afgekoeld met plastic folie afgedekt in de koelkast. Haal de pudding ruim voor het serveren uit de koeling. Stort de pudding op een bordje en garneer met (vegan) slagroom en wat geroosterd amandelschaafsel.

Perentaartjes met frangipane

-nagerecht

Ingrediënten voor 4 taartjes

• 4 plakjes diepvries (vegan) bladerdeeg (het goedkoopste bladerdeeg is vegan)
• 50 g amandelen, grof gemalen (of kant en klaar gekocht amandelmeel)
• 1 el amaretto-likeur
• 2 el citroensap
• 40 g plantaardige boter, op kamertemperatuur
• 25 g suiker
• 20 g (spelt)bloem
• 1-1½ rijpe, maar stevige handpeer
• 30 g extra pure chocolade 75 procent

Bereiding

Verwarm de oven voor op 220 graden. Bekleed een bakplaat met een vel bakpapier. Laat het bladerdeeg niet ontdooien. Verwijder het plastic velletje en leg het bladerdeeg op de bakplaat. Kerf met een scherp mes voorzichtig 1 cm van de rand aan alle kanten een vierkant, snijd niet helemaal door. Dit vormt tijdens het bakken een opstaand randje.

Meng de gemalen amandelen met de amaretto, citroensap, boter, suiker en bloem tot een smeuïg beslag; dit is de frangipane. Schil de peer, snij in vieren, verwijder het klokhuis. Snij elk deel in dunne plakjes. Bestrijk elk plakje bladerdeeg binnen het randje met een kwart van de frangipane, beleg met plakjes peer. Bak in het midden van de oven in 20-25 minuten gaar, bruin en krokant.

Smelt de chocolade in een kommetje op lage stand in de magnetron, sprenkel met een lepel de gesmolten chocolade over de perentaartjes in een grillig lijntjespatroon.

Zelfgemaakte bobons

-bij de koffie

Dit is het negende en laatste recept in de reeks ‘Boons budget kerstaanloop’, recepten die u naar hartenlust onderling kunt combineren. Deze bonbons vormen een prima afsluiter: ze zijn beslist niet duur. Rest mij u gezellige én smakelijke kerstdagen toe te wensen!

Ingrediënten voor circa 16-18 stuks

• 50 g amandelschaafsel
• 50 g gedroogde abrikozen, tot doperwtformaat gesneden
• zaadjes uit 4 kardemompeulen, gevijzeld tot poeder
• 2 x 150 g extra pure chocolade 74%
• 75 ml kokosroom
• circa een halve el cacaopoeder
• eenvoudig ijsblokjesbakje

Bereiding

Rooster het amandelschaafsel in een droge koekenpan goudbruin. Blijf erbij want opeens gaat het hard. Maal de amandelen fijn. Voeg dan de stukjes abrikoos toe en maal kort mee.

Neem een ruime kom of diep bord, breek daarin 150 gram chocolade in kleine stukjes, voeg het gevijzelde kardemom en de kokosroom toe. Smelt au-bain marie: een klein laagje kokend water in een kleine pan waarop u de kom of het bord zet. Zorg dat het kokende water de kom niet raakt, anders verbrandt de chocolade. Zodra de chocolade gesmolten is, roert u het amandel-abrikoosmengsel erdoor.

Bestuif de holtes van het ijsvormbakje met cacaopoeder. Vul deze met het chocolademengsel. Strijk goed glad. Óf vorm met twee theelepels balletjes die u licht met cacaopoeder bestuift. Zet in de vriezer gedurende minimaal 1 uur.

Smelt dan de andere 150 gram in stukjes gebroken chocolade au bain-marie. Haal de vulling uit de vriezer en haal met behulp van een mes uit de vorm. Neem telkens een ijskoude vulling op een vork en dompel deze door de gesmolten chocolade. Leg op een met plasticfolie bekleed bord. Ga door tot alle bonbons door de chocolade zijn gehaald. Bewaar in een afgesloten bakje in de koelkast.