(Verscheen 27-12-2022 in Trouw)
Buiten was het bitterkoud, de hele dag was het niet boven de nul graden geweest. Mijn man kwam al wolkjes blazend aangelopen. In de keuken stond de frituurpan op temperatuur te komen. Al snel klonk het sissend geluid van het vet dat de bitterballen warm verwelkomde. Even later hoorde ik hoe de krokante korst knapperde bij het doorbijten. De vulling was heerlijk, een beetje pittig en warm.
Frituren, ik doe het zelden, maar vind dat het alles net een beetje lekkerder maakt. Het is (te) vet en daarom ongezond, luidt het tegenargument. Maar ik hou van vet, want vet is een smaakdrager.
Meneer Wateetons – zijn artiestennaam – schrijft kookboeken waarin hij veel uitlegt. Over fermenteren, worst maken, roken, bier maken: er is weinig waarover meneer nog niet geschreven heeft. Naast uitleg (als een natuurkundeleraar maar dan begrijpelijk) geeft hij ook recepten. Zijn laatste boek Over frituren gaat over de wonderbaarlijke transformatie die heet vet aan voedingsmiddelen geeft. Hij noemt frituren de beste kooktechniek op aarde. ‘Vet voegt iets toe, geeft een heerlijk mondgevoel, geeft volheid, geeft smaak en is smaakdrager.’
In het boek staat een aantal vegan recepten waaronder die voor vegan bitterballen. Dat deed me denken aan mijn recept voor linzenbitterballen, die ik u graag aan het eind van dit jaar voorschotel. Volgens Italiaanse traditie eet men op oudejaarsavond linzen met worst: linzen zouden geluk en rijkdom brengen. Linzenbitterballen zijn niet moeilijk, maar kosten wat tijd om te maken.
Ingrediënten voor 20-25 bitterballen
• 1 el olie
• ½ ui, fijngesnipperd
• 400 g zoete aardappel, geschild en in stukken
• 1 groentebouillonblokje
• 1 blik linzen á 310 g, uitlekgewicht 265 g, afgespoeld en uitgelekt
• 1 el miso
• 1 tl gemberpoeder
• 1 tl sambal oelek
• 2 x 4 el (spelt) bloem (zonodig meer)
• 150 g paneermeel
• olie om te frituren
Bereiding
Verhit de olie, fruit de ui 5-8 minuten bruin en gaar. Kook de zoete aardappel in water met bouillonblokje in 10-13 minuten gaar. Giet af (bewaar het kookvocht voor een soep) laat even droogstomen. Stamp fijn.
Stamp de linzen een beetje fijn: ze hoeven niet allemaal stuk. Meng linzen, miso, gemberpoeder, sambal grondig door de aardappel. Laat het mengsel minimaal 30 minuten koelen in de koelkast.
Zet drie borden klaar: een met 4 el bloem, een met 4 el bloem met water tot een yoghurtdik papje geroerd en één met paneermeel. Weeg telkens 30 gram af (of 25 g voor iets kleinere) en rol tot een balletje. Rol door de bloem, het bloempapje en dan door het paneermeel. Zorg dat rondom alles bedekt is. Ga zo door tot alle vulling op is.
Frituur meteen, of bewaar in de koelkast of vriezer. Verhit de frituurpan tot 180 graden en frituur ze 3-4 minuten of 4-5 minuten indien bevroren. Serveer meteen.